Πριν από 4.000 χρόνια οι γυναίκες ταξίδευαν και οι άνδρες κάθονταν σπίτι. Mobile women were key to cultural exchange in Stone Age and Bronze Age Europe

Οι ερευνητές εξέτασαν γενετικά και αρχαιολογικά στοιχεία από 84 άτομα που είχαν πεθάνει μεταξύ του 2500 και του 1650 π.Χ. στην περιοχή Λεχ της Γερμανίας. 4,000 years ago, European women traveled far from their home villages to start their families, bringing with them new cultural objects and ideas. Burial of a Woman Whose Origin Was Not Local in the Lechtal. Credit: Stadtarchäologie Augsburg

Γερμανική μελέτη έρχεται να ανατρέψει όλα όσα πιστεύαμε για τη δομή των προϊστορικών κοινωνιών. Σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύεται στο PNAS, στη δυτική Ευρώπη πριν από περίπου 4.000 χρόνια, στο τέλος της εποχής του Λίθου και στην αρχή της εποχής του Χαλκού, οι γυναίκες ταξίδευαν σε μακρινές αποστάσεις ενώ οι άνδρες προτιμούσαν τη ...γειτονιά τους.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Φίλιπ Στοκχάμερ του Πανεπιστημίου Λούντβιχ Μαξιμίλιανς του Μονάχου, εξέτασαν γενετικά και αρχαιολογικά στοιχεία από 84 άτομα (πολλά ήταν μέλη ίδιων οικογενειών) που είχαν πεθάνει μεταξύ του 2500 και του 1650 π.Χ. στην περιοχή Λεχ νότια του Άουγκσμπουργκ της Γερμανίας.

Περιέργως η πλειονότητα των γυναικών προερχόταν από άλλες περιοχές, ενώ οι άνδρες από τα γύρω μέρη.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η κινητικότητα μεμονωμένων γυναικών στο χώρο ήταν ένα όχι τοπικό αλλά εκτεταμένο φαινόμενο στην Κεντρική Ευρώπη για μια περίοδο τουλάχιστον 800 ετών ανάμεσα στις εποχές του Λίθου και του Χαλκού.

From an archaeological point of view, the new insights prove the importance of female mobility for cultural exchange in the Bronze Age. They also allow us to view the immense extent of early human mobility in a new light. Credit: Stadtarchäologie Augsburg

Ενώ οι γυναίκες ταξίδευαν σε μακρινά μέρη, σε αποστάσεις 300 έως 500 χιλιομέτρων από τη γενέτειρά τους, οι άνδρες συνήθως παρέμεναν στον τόπο καταγωγής τους.

Οι ερευνητές λένε ότι έχει υποτιμηθεί ο σημαντικός ρόλος που έπαιξαν οι γυναίκες για την ανταλλαγή ιδεών και πολιτισμικών αντικειμένων, ενθαρρύνοντας έτσι την υιοθέτηση και την εξάπλωση τεχνολογικών καινοτομιών.

«Όλοι ξέρουμε τις ιστορίες για τους άνδρες πολεμιστές που πολεμούσαν και έφερναν τροφή στην οικογένεια, ενώ οι γυναίκες και τα παιδιά έμεναν στο σπίτι. Όμως, φαίνεται πως τα πράγματα ήταν αρκετά διαφορετικά. Η μελέτη μας δείχνει ότι σχεδόν κανένας άνδρας δεν ταξίδευε, ενώ αντίθετα δύο στις τρεις γυναίκες το έκαναν», δήλωσε ο Στοκχάμερ.

Πηγές: Corina Knipper el al., "Female exogamy and gene pool diversification at the transition from the Final Neolithic to the Early Bronze Age in central Europe," PNAS (2017). www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.1706355114 - http://www.tovima.gr/science/article/?aid=898951

Η πιο ισχυρή ηλιακή έκλαμψη εδώ και 12 χρόνια. Two Significant Solar Flares Imaged by NASA's SDO

The sun emitted two significant solar flares on the morning of Sept. 6, 2017. The first peaked at 5:10 a.m. EDT and the second, larger flare, peaked at 8:02 a.m. EDT. NASA’s Solar Dynamics Observatory, which watches the sun constantly, captured images of both events. Solar flares are powerful bursts of radiation. Harmful radiation from a flare cannot pass through Earth's atmosphere to physically affect humans on the ground, however — when intense enough — they can disturb the atmosphere in the layer where GPS and communications signals travel. Credits: NASA/Goddard/SDO

Εκρηκτική ήταν η Τετάρτη (6 Σεπτεμβρίου) για τον Ήλιο, ο οποίος έστειλε στο διάστημα δύο τεράστιες ηλιακές εκλάμψεις, από τις οποίες η δεύτερη ήταν η ισχυρότερη που έχει γεννήσει το άστρο μας εδώ και 12 χρόνια. Οι εκλάμψεις είναι ξαφνικές εκρήξεις τεράστιας λάμψης, που λαμβάνουν χώρα κοντά σε περιοχές με έντονη μαγνητική δραστηριότητα, τις ηλιακές κηλίδες. Πρόκειται για τις πιο δυνατές εκρήξεις στο ηλιακό μας σύστημα.

Ανάλογα με την ισχύ τους, οι ηλιακές εκλάμψεις κατατάσσονται σε πέντε κατηγορίες: A, B, C, M και Χ (οι πιο ισχυρές, που έχουν και διαβαθμίσεις Χ1, Χ2, Χ3 κ.ο.κ.).

Οι δυο ηλιακές εκλάμψεις (ισχύος X2.2 και X9.3) που καταγράφηκαν στις 6/9/2017. This animation shows both the X2.2 and the X9.3 flares that the Sun emitted on Sept. 6, 2017. The imagery was captured by NASA's Solar Dynamics Observatory and shows light in the 131 angstrom wavelength. Credits: NASA/Goddard/SDO

Και οι δύο νέες εκλάμψεις ανήκαν στην ανώτερη κατηγορία Χ, με την πρώτη να είναι Χ2,2 και τη δεύτερη -που ακολούθησε μετά από τρεις ώρες σύμφωνα με την Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) των ΗΠΑ- να εκτιμάται ότι ήταν Χ9,3, η πιο ισχυρή από το 2005, όταν είχε καταγραφεί μια έκλαμψη Χ17. Η πιο ισχυρή που έχει ποτέ παρατηρηθεί, συνέβη το 2003 και ήταν Χ28.

Αν κάποια από αυτές τις εκλάμψεις-εκρήξεις κατευθυνθεί απευθείας προς τη Γη, μπορεί να δημιουργήσει «καταιγίδες» ακτινοβολίας στην ατμόσφαιρα του πλανήτη μας, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στα ραδιοσήματα και στο GPS, να παρεμβληθούν στα ηλεκτρονικά των δορυφόρων και ακόμη να δημιουργήσουν δυσλειτουργίες στα επίγεια ηλεκτρικά δίκτυα. Πράγματι, την Πέμπτη προκλήθηκαν, για περίπου μία ώρα, προβλήματα στις υψηλές ραδιοσυχνότητες που χρησιμοποιούνται στη ναυσιπλοΐα, καθώς και στις επικοινωνίες GPS.

Οι ηλιακές εκλάμψεις μπορούν επίσης να δημιουργήσουν θεαματικό σέλας στους πόλους της Γης, κάτι που πιθανώς θα συμβεί και τις επόμενες μέρες. Το ηλιακό παρατηρητήριο SOHO της NASA και της ESA κατέγραψε μια εκτίναξη στεμματικής μάζας του Ήλιου, η οποία προερχόταν από την περιοχή της μίας ηλιακής έκλαμψης. Δεν είναι πάντως ακόμη σίγουρο κατά πόσο αυτό το φορτισμένο πλάσμα σωματιδίων κατευθύνεται προς τη Γη, έτσι ώστε να προκαλέσει κάποιο εντυπωσιακό σέλας σε μία έως τρεις μέρες.

Η πρόσφατη έξαρση της δραστηριότητας του Ήλιου μάλλον εξέπληξε τους επιστήμονες, καθώς το μητρικό άστρο μας πλησιάζει το ηλιακό ελάχιστό του, στο πλαίσιο του 11ετούς κύκλου του.

Πηγές:  www.nasa.gov -  www.amna.gr